Michiel Ryckalts – PAQT Advocaten

Beluister hier de podcast met Michiel

Tekst: Schrijfgerief (Belinda Bruzzese)
Foto’s: Kurt Liefsoons fotografie

Vervrouwelijking in de advocatuur zorgt voor betere work/-life balance

Michiel Ryckalts is de nieuwste vennoot van PAQT Advocaten in Genk – een van onze leden van het eerste uur.  Zijn collega Sabrina Fiorelli, een andere vennoot, zetelt in de Raad van Advies voor de X² Award en staat mee aan de oorsprong van de gedragscode die XKwadraat nu gebruikt om bedrijven te auditeren op het gebied van gendergelijkwaardig ondernemen. Laten we de laatste telg van het PAQT-geslacht eens aan de tand voelen.

De loopbaan

Vastgoedrecht (waaronder ook bouwrecht) en aansprakelijkheidsrecht zijn Michiels specialismen binnen de advocatengroep. Maar wat ging hieraan zoal vooraf?

Als geboren en getogen Genkenaar en jongste van drie broers trekt hij eerst naar de Universiteit Antwerpen om rechten te gaan studeren, waarna hij nog een extra trimester in het buitenland doorbrengt. Eenmaal terug op Limburgse bodem gaat hij stage lopen bij een Genks kantoor. Tijdens een activiteit van de jonge balie loopt hij zijn toekomstige levenspartner tegen het lijf en wordt hij prompt verliefd. Er komen twee dochters van, die inmiddels 6 en 8 zijn. Intussen heeft Michiels vrouw de balie ingewisseld voor het notariaat, waardoor het koppel voortdurend op zoek moet naar een evenwicht tussen werk en gezin.

Na 7 à 8 jaar bij zijn eerste werkgever lonkt de vrijheid en start hij, samen met een studievriendin, een eigen advocatenkantoor op. Na 4 jaar is deze laatste helaas niet meer in staat om haar drukke professionele werkzaamheden, haar bijstand in de activiteiten van haar echtgenote en haar functie binnen een vzw voor kinderen met levensbedreigende aandoeningen met elkaar en met haar gezin te combineren en moet zij noodgedwongen afstand nemen. Michiel komt alleen te staan, waarna covid-19 nog meer roet in het eten komt gooien. Best een heftige periode, zegt hij zelf, waarbij de impact van alles wat eraan voorafging plots heel duidelijk wordt. Hij beseft ook dat hij de voordelen van een groter kantoor mist – bijvoorbeeld de steun van collega’s, die altijd heel welkom is.

Maar het duurt gelukkig niet lang voordat de zon weer doorbreekt: PAQT Advocaten, het kantoor waar Michiels levenspartner nog stage heeft gelopen, vraagt of hij graag zou toetreden tot het kantoor, als vennoot dan nog wel. Omdat Michiel het altijd al goed kon vinden met de ex-collega’s van zijn echtgenote hoeft hij niet lang na te denken over zijn antwoord. Begin 2021 wordt er een nieuw hoofdstuk in zijn carrière geschreven.

Of de covid-periode en de nieuwe professionele uitdaging voor enige paniek heeft gezorgd? Toch wel een beetje, want tijdens de eerste golf was de oudste dochter op school net begonnen met leren lezen en rekenen. En Michiel wilde in deze belangrijke overgangsfase zeker zijn dat zijn dochter alle kansen zou krijgen om zich te ontwikkelen. Terwijl vrienden met oudere kinderen hun geluk niet op konden – ‘de mooiste tijd van ons leven: geen sociale verplichtingen en tijd genoeg om ons huis op te knappen’ – was het voor Michiel en zijn gezin allesbehalve een lachertje. En dat is nog zacht uitgedrukt, zegt hij.

Waarom vastgoed?

We willen graag weten waarom hij als advocaat specifiek voor vastgoedrecht koos. Het blijkt dat onze gast erin is gerold: al bij zijn eerste job was het kantoor vooral actief op dat gebied. Hij beet zich met veel plezier vast in de dossiers, en langzamerhand kreeg hij steeds meer kennis over deze materie. Aanvankelijk was het collega Geert die zich bij PAQT met vastgoedrecht bezighield, maar dit was niet meer houdbaar, aangezien deze toch meer voelde voor zijn andere twee specialismen: ondernemings- en insolventierecht. Komt daar nog bij dat het tegenwoordig, om mensen goed te kunnen bijstaan, noodzakelijk is om meer en meer te specialiseren. Dat Michiel de vastgoedpoot van Geert over zou nemen, was dan ook een logische stap, omdat beide collega’s complementair bleken te zijn. Tijdens zijn stages kon onze interviewee kiezen uit heel veel verschillende takken van de advocatuur, tot op een bepaald ogenblik in zijn prille loopbaan duidelijk werd dat hij de grootste klik had met vastgoedrecht.

Toekomstplannen bij PAQT

Wat staat er de komende 5 à 10 jaar op de planning? Onze interviewee hoopt, om te beginnen, de cel vastgoedrecht te blijven leiden en verder uit te bouwen. Want vastgoedrecht kan nog verder uitgebouwd/gespecialiseerd worden tot, onder meer, omgevingsrecht en vastgoed & projectontwikkeling. Niches genoeg, dus, om het kantoor verder te laten groeien en nieuwe gespecialiseerde mensen aan te trekken. Ook een belangrijke wens is dat alle PAQT-medewerkers met veel plezier aan het werk blijven en dat het kantoor bij potentiële cliënten nog meer de uitstraling krijgt van een betrouwbare partner – ook voor alle nieuwe niches die het zal aanbieden. Met andere woorden: er ligt een duidelijk plan klaar, en de toekomst is verzekerd.

Vrouwen aan de toga

Is het maar een indruk, of zijn er steeds meer vrouwen die de advocatuur in gaan? Michiel bevestigt dit, en deze tendens is zelfs al een hele tijd aan de gang. Zo herinnert hij zich een uitspraak van een professor aan de universiteit in 1999, die zei dat het een heuglijke dag was in de geschiedenis van de faculteit:  voor het eerst waren er meer studentes dan studenten ingeschreven voor de opleiding rechten. En vandaag de dag studeren er zelfs veel meer vrouwelijke studenten af dan mannelijke, stromen er veel meer uit en beginnen er veel meer aan hun stage. Hetzelfde geldt voor de magistratuur, want ook die vervrouwelijkt zienderogen.

We zijn heel benieuwd naar de oorsprong van deze tendens, in de ogen van onze gast. Deze begint met het argument dat de studie rechten altijd al vrij aantrekkelijk is geweest, omdat je er vele kanten mee uit kunt: de advocatuur, de magistratuur of het bedrijfsleven. Maar het beroep is ook goed combineerbaar met, pakweg, de opvoeding van kinderen, wat, gezien het traditionele rollenpatroon, veel vrouwen deze richting uit stuwt. Of dit rollenpatroon iets goeds is of niet, wil Michiel in het midden laten – het is gewoon een vaststelling. Dit was vroeger wel even anders: advocaten kregen eenvoudigweg amper de kans iets anders te doen dan te werken. Maar tegenwoordig wordt het, juist door de vervrouwelijking van het vak, normaal gevonden dat er inspanningen worden geleverd om de balans weer op een gezond niveau te krijgen. Flexibele werkuren zijn daarvan een goed voorbeeld: een advocaat-medewerker hoeft niet meer per se tussen 9 en 18u00 aanwezig te zijn op kantoor. Er is tegenwoordig veel meer flexibiliteit om een goede balans tussen werk en gezin mogelijk te maken. Het mag allemaal wat menselijker.

Empathie?

Advocaat is trouwens een mensenberoep bij uitstek. Zou empathie een belangrijke eigenschap kunnen zijn die vooral met vrouwen wordt geassocieerd, en zou dit een deel van de verklaring kunnen zijn voor de vervrouwelijking van het beroep? Jazeker, zegt onze gast, maar ook de evolutie in de werking van justitie zelf speelt een rol. Vroeger was de wil van de rechter wet, en als hij (!) op tafel sloeg, wist iedereen hoe laat het was. Die tijd is definitief voorbij, want rechtspraak is de dag van vandaag meer een kwestie van maatschappelijke dienstverlening: het zoeken naar oplossingen voor menselijke problemen staat meer en meer centraal. Bemiddeling is hier een goed voorbeeld van en  iets waar vrouwen vaak beter in zijn, omdat ze volgens Michiel van nature veel meer empathie vertonen. Zonder te willen veralgemenen, uiteraard. Ook het inspelen op de problemen van de cliënt vereist heel wat sociale vaardigheden, en ook daar zijn vrouwen in het voordeel, zegt hij. Maar ook hier moeten we een slag om de arm houden en niet iedereen over dezelfde kam scheren.

Gendergelijkwaardigheid?

Wat betekent dit woord voor een advocaat die werkt bij een partner van XKwadraat? Het antwoord laat zich raden: het is eigenlijk geen issue. Michiel zegt weinig bij dit thema stil te staan, omdat er in de dagelijkse werksituatie gelukkig geen aanleiding toe is. Iedereen bij PAQT is vanzelfsprekend gelijk voor de wet (pun not intended). Het draait allemaal om competenties, en niet om afkomst, religie of gender. Onder de 16 medewerkers telt hij trouwens slechts 3 mannen. En dat heeft te maken met de kwaliteiten van de medewerk(st)ers, en niets anders. Michiel zou trouwens niet willen dat zijn beide dochters later geen gelijke kansen zouden krijgen omdat ze vrouwen zijn.

We blijven nadenken over de oorzaken van de vervrouwelijking. Volgens onze gast speelt het feit dat vrouwen traditioneel minder in de richting van de exacte wetenschappen worden geduwd ook zeker een rol. Wie zal het zeggen?

De uitdaging

Op naar de persoonlijke ambities van Michiel Ryckalts dan maar.

Allereerst wil hij aanzienlijke stappen zetten om het departement vastgoedrecht van PAQT nog meer op punt te stellen en te laten groeien. En dat wordt geen sinecure, want de concurrentie is bikkelhard en de toekomst ziet er uitdagend uit. Maar gelukkig voor hem is het een leuke uitdaging, met heel veel kansen om positieve veranderingen tot stand te brengen.

Allemaal beestjes

Droomde de kleine Michiel al van een toga, of toch niet? Oei, zeker niet, klinkt het verschrikt. Dierenarts zou hij worden, want het gezin Ryckalts had altijd honden, vissen en schildpadden in huis, en zijn liefde voor beestjes was groot. Maar toen duidelijk werd dat hij als dierenarts iets te vaak de spuit zou moeten bovenhalen om deze beestjes uit hun lijden te verlossen, werd droom al snel een nachtmerrie.

Met de auto naar Peking

Waarvoor zijn we op de wereld? Volgens onze interviewee is het duidelijk: om ervaringen op te doen, dingen te beleven. Als het aan hem lag, zou hij dan ook veel meer willen reizen. Een maand Californië met het gezin, bijvoorbeeld. Of de auto pakken en in 4 maanden  van Parijs naar Peking tuffen. Want het leven is meer dan werken alleen. Daarnaast vindt hij het belangrijk om ook zijn dochters al deze ervaringen mee te geven. En wie zijn wij om hem tegen te spreken?

We zijn heel benieuwd naar Michiels toekomst en maken alvast een afspraak voor over 5 jaar: hoe zal de vastgoedcel van PAQT er dan uitzien?