Marc Lemaire – VINCI Energies Belgium

Beluister hier de podcast van Marc

Een bescheiden man zonder bucketlist, maar mét een duidelijke visie op (gender)gelijkwaardigheid.

Marc Lemaire (53) is de drukbezette Managing Director van VINCI Energies Belgium, sinds kort partner van XKwadraat. Hij praat met zachte stem maar weet duidelijk waar hij het over heeft.

Wie is Marc, en hoe is hij in het bedrijf gerold?

Hij is getrouwd en heeft twee zonen, die stilaan hun eerste stappen zetten in hun carrière. Zelf werkt hij al 28 jaar bij de groep, en via een aantal overnames  de laatste in 2010, werd het dus VINCI Energies. Als ex-TEW-student (toegepaste economische wetenschappen) moest hij zijn weg nog zoeken, maar wat hij zeker wist, is dat technologie hem erg aansprak. Hij nam er eerst echter nog ‘even’ een studie Handelsingenieur bij, omdat zijn toekomstige echtgenote op dat moment nog niet afgestudeerd was en hij op haar wilde wachten.

Marc begint zijn loopbaan als assistent van de Financieel Manager op het hoofdkantoor van ABB in Brussel – niet zijn droomjob, zegt hij zelf, maar toch wordt hij getriggerd door de technologische kant van de onderneming, en hij blijft. Na enkele jaren krijgt hij de kans om naar Antwerpen terug te keren als vervanger van de manager van de HVAC-afdeling (airconditioning, ventilatie, etc.). Daar kan hij eindelijk ‘zijn handen vuil maken’. Hij leidt projecten en technische aspecten in goede banen en krijgt ongeveer 50 mensen onder zich. Daarna komt de volgende stap: operationeel management, waarna hij telkens om de paar jaar blijft doorgroeien. Met als resultaat dat hij in 2003 verantwoordelijk wordt voor België en Luxemburg voor Cegelec, dat zich later aansluit bij VINCI Energies. Op dit punt spreken we al van 1500 à 1600 medewerk(st)ers. En dan krijgt Marcs carrière een duidelijke internationale impuls, aangezien de groep vanuit België ook relevante filialen overgenomen heeft in Nederland, Frankrijk en Azië. De afdeling in Shanghai (50 à 60 ‘man’ sterk) wordt trouwens geleid door een vrouwelijke topmanager, vertelt hij met enige trots. Intussen is het personeelsbestand gegroeid tot zo’n 3000 medewerkers, waarvan zo’n 2500 in België. Of hij dan vaak naar het buitenland reisde – in pre-Covid-tijden, welteverstaan? Inderdaad: als man van het werkveld staat Marc erop alle 6 divisies onder zijn leiding persoonlijk te bezoeken, waardoor hij 1 à 2 keer per jaar het vliegtuig nam – en zal nemen richting het Verre Oosten.

Het C-woord en de gevolgen

Van de duivel gesproken: welke impact heeft het coronavirus eigenlijk gehad op de gang van zaken bij VINCI Energies? De effecten lieten volgens Marc eerst een tijdje op zich wachten, aangezien het om grote investeringen gaat, die sowieso door zouden gaan. Daardoor is in 2020 de omzet slechts met 3% gedaald ten opzichte van de ramingen. Het bedrijf is dus heel goed op koers gebleven. Daar staat wel tegenover dat ook de verwachte heropleving zich iets later zal laten voelen omdat men nu nog het effect voelt van de investeringen die sinds het begin van de crisis on hold werden gezet . Alles hangt ook samen met de verhoogde prijzen in materiaal en transport: koper en staal en machines zijn fors duurder geworden, en er heerst krapte op de markt. Maar ook hier geen grote zorgen, zegt de manager: de prijzen zullen zich snel stabiliseren, en waarschijnlijk zelfs opnieuw dalen naar de vroegere niveaus.

Telewerk dan: 1/3 van het personeel werkte van thuis uit, en dan kwamen er nog zo’n 800 medewerk(st)ers in economische werkloosheid terecht. Het bedrijf doet er echter alles aan om enkel in uiterste nood zijn toevlucht te nemen tot deze maatregel – hierbij geholpen door een goede relatie met de vakbonden. Marc is dankbaar dat hij in een land leeft waar dit soort zaken goed geregeld zijn, in tegenstelling tot heel wat andere regio’s.

Alles op mensenmaat: een must

Maar wat zijn nu eigenlijk de toekomstplannen van Marc Lemaire? De manager countert de vraag meteen door niet naar zichzelf, maar naar het bedrijf te verwijzen. VINCI Energies heeft immers altijd een duidelijke, tweeledige visie gehad: segmenten zoeken waarin het bedrijf groeikansen ziet, én waar het concurrentieel in kan zijn. Hij haast zich eraan toe te voegen dat dit bij VINCI Energies altijd op een menselijke schaal moet gebeuren. Met een gestage, rustige groei – winstgevend uiteraard, en in de juiste segmenten: de energietransitie enerzijds, en de digitale transformatie anderzijds. Alle afdelingen worden ook letterlijk aangepast aan de menselijke maat: elke Business Unit Manager moet al zijn klanten en zijn medewerkers persoonlijk kennen. Worden het er te veel, dan gaat de schaar erin, en worden de units gesplitst.

Gender: geen issue

Komen we bij de reden waarvoor we Marc hebben aangesproken: gendergelijkwaardigheid. VINCI Energies sprong graag op de XKwadraat-kar, en wel om verschillende goede redenen: ten eerste was er een heel goede match met Wivina en Oxana. Het bedrijf was bovendien zelf net een campagne gestart met als titel ‘Women in Technology’, waarbij het elke maand een vrouwelijke medewerker uit het bedrijf in the picture zet. De timing kon dus haast niet beter. Bovendien stond het bedrijf op de eerste rij om zijn gendergelijkwaardigheid objectief te laten certificeren door middel van een audit, waar XKwadraat heel graag voor zorgde. Dat een extern bedrijf de inspanningen van VINCI Energies zwart op wit kan aantonen, is volgens Marc een absolute opsteker voor de groep.

Boter bij de vis

We worden even concreet. Hoe moeilijk is het eigenlijk om vrouwen aan te trekken in een hoogtechnologische sector? Volgens Marc moeten we daar niet flauw over doen: er zijn gewoon veel minder vrouwelijke sollicitanten dan mannelijke. Het is dus een stevige uitdaging, al was het maar omdat de sector sowieso al te kampen heeft met moeilijk invulbare vacatures: er zijn bij VINCI Energies Belgium momenteel permanent tot 250 profielen te kort – of het nu om mannen of vrouwen gaat. Een bijkomende, niet te onderschatten, reden om meer vrouwen aan te spreken, is dus louter economisch: theoretisch trekt het bedrijf daarmee eenvoudigweg dubbel zoveel kandidaten aan.

Meer vrouwen op de werkvloer? Graag!

Of er trouwens een verschil is tussen vrouwen en mannen op de werkvloer van VINCI Energies? Zeker, zegt Marc: de vakjesmentaliteit (‘vrouwen zijn van nature minder technologie-gericht’) bestaat nog steeds. En die mag gerust aan diggelen, want zijn ervaring met gemengde teams is alleen maar positief. Met gemengd bedoelt hij zelfs niet alleen man-vrouw, maar ook jong-oud, Vlaams-Waals, Belgisch-buitenlands, etc. Vooroordelen overleven niet lang bij VINCI Energies, want de goede kanten van beide elementen komen samen in een aanzienlijk beter bedrijfsresultaat. Zelfs als het om industrial engineering gaat. Vrouwen maken de teams bijvoorbeeld rustiger, zo luidt het: er is minder haantjesgedrag en hun ontwapenende manier van communiceren haalt niet zelden de lont uit het vuur, waardoor de oplossing van een probleem sneller in zicht komt. Diversiteit is, kortom, een enorme troef binnen VINCI Energies. Bewijzen op tafel: de groep heeft vrouwen binnen diverse personeelscategorieën, van Business Unit Managers over ingenieurs tot zelfs monteurs. En dit heeft helemaal niets met quota te maken: gender speelt doodeenvoudig geen rol.

Tot slot wil Marc over het partnerschap met XKwadraat ook nog kwijt dat het gewoon ook een uitdagend initiatief is, dat voor heel wat animo zorgt op de werkvloer.

De uitdagingen

De grootste uitdagingen voor Marc binnen het bedrijf? Eigenlijk maar eentje: de hoop dat de top hem houdt waar hij zit. Hij zou namelijk niets liever willen dan tot aan zijn pensioen deze functie uitoefenen. En daarbij een spoor achterlaten: dat men zou zeggen ‘onder Marc maakten we mooie winsten en waren de mensen tevreden’. Naar het buitenland trekken voor een functie hoeft niet meer zo nodig. Het gezinsleven, een pintje drinken met de vrienden – het simpele leven: dat is allemaal veel belangrijker voor de manager. Neemt niet weg dat hij de werkvloer geregeld zal blijven bezoeken, ook in het buitenland, om het contact met de mensen zelf niet te verliezen. In een ivoren toren gezeten, vergeet je al snel welke moeilijkheden er zich voordoen, en vooral welke prachtige creatieve oplossingen de mensen zelf hiervoor vinden, luidt het. Marc heeft veel respect voor de vindingrijkheid van zijn mensen op het terrein, maar ook voor het zware werk dat zij verrichten, in vaak moeilijke omstandigheden.

Medewerk(st)ers worden peters en meters

Maar daar blijft het niet bij, want VINCI wil ook heel concreet iets teruggeven aan de maatschappij waarin zijn mensen leven. Enter het VINCI-fonds, waarbij iedere medewerk(st)er peter of meter kan worden van een sociaal project, dat door het bedrijf gesponsord wordt. De peters en meters mogen deze initiatieven zelfs tijdens de werkuren ontplooien, waarbij ieder zijn specifieke talenten kan laten gelden. Het Fonds steunt op 2 pijlers: de terugkeer naar de arbeidsmarkt en het samen-leven. Zo is er bijvoorbeeld Marcs eigen project Studio GATAM (Grote Afstand tot de Arbeidsmarkt), dat mensen met een zeer laag opleidingsniveau omschoolt tot lasser of medewerker in een grootkeuken en zo klaarstoomt voor de arbeidsmarkt.

Deze projecten zijn telkens heel lokaal, zodat de medewerk(st)ers het onmiddellijke effect zien in hun eigen omgeving. Het initiatief creëert betrokkenheid en zorgt er bovendien voor dat zij maar al te graag bij de groep blijven werken. Marc merkt fijntjes op dat de vrouwen trouwens oververtegenwoordigd zijn bij deze projecten, waarbij de teller na zo’n 10 jaar al op 150 staat. Engagement: dan toch een vrouwendingetje?

De kinderdroom: Wimbledon winnen

Björn Borg worden, is het droge antwoord op de vraag wat kleine Marcs carrièreplan ooit was. Hij bedoelt natuurlijk de tenniskampioen, die de laatste decennia vooral bekend is voor het betere ondergoed. Maar het ging lichtjes een andere kant uit, zoals we inmiddels weten. Hoewel hij zelf nooit een roeping heeft gehad of grootse ambities koesterde, is het trouwens ook iets typisch vrouwelijks, zegt hij, om niet al te ambitieus te zijn. Vrouwen denken vaak ten onrechte dat iets niet voor hen is weggelegd, zelfs als ze iets heel graag willen. En dat moet anders.

Jongeren: doe wat goed is

Marc heeft nog een dwingend advies voor jongeren: heb vertrouwen in je baas en je bedrijf. En vooral: vraag je niet af wat het bedrijf voor jou kan doen, maar wat jij voor het bedrijf kunt doen. Doe altijd je best, op een fatsoenlijke, eerlijke manier, en dan zul je beloond worden. Toch nog een ietwat controversiële uitspraak: assertiviteitscursussen zijn Marcs ding niet zo. Gelukkig bedoelt hij hiermee dat het juist goed is om te twijfelen en die twijfel ook te uiten, zelfs in een bedrijf. Zeg gewoon eerlijk dat je het niet weet – dat komt veel beter over dan iemand die een blinde ambitie tentoonspreidt en overal een antwoord op lijkt te hebben.

Welke bucketlist?!

Ten slotte willen we natuurlijk graag weten wat er op grote Marcs bucketlist staat. Niets, zegt hij. Of beter: alleen ‘saaie’ dingen: iedereen waar ik van hou gezond en gelukkig zien – meer niet. En, o ja: ‘den Antwerp’ in eerste klasse zien spelen. Die laatste kan hij alvast op zak steken.

We bedanken de man zonder bucketlist hartelijk voor zijn warme steun aan onze missie.

Tekst: Schrijfgerief – Belinda Bruzzese
Fotografie: Gil Plaquet