Lever jij jouw goederen sinds begin dit jaar ook met een geruster hart?

Ze staan ergens tussen de algemene voorwaarden op jouw bestelbon of factuur. Je weet wel, de kleine lettertjes. We hebben het over het eigendomsvoorbehoud. De clausule die regelt dat het goed dat jij levert van jou blijft tot je effectief betaald bent. Die specifieke wetgeving is veranderd – in jouw voordeel. Expert Geert Reniers van PAQT Advocaten schetst de grote lijnen.

Even opfrissen: wat is het eigendomsvoorbehoud precies?

Jij levert een goed aan een klant. Op het moment van ontvangst is het van hem. Dat is rechttoe rechtaan. Maar een eigendomsvoorbehoud stelt die officiële eigendomsoverdracht uit. Meer bepaald tot het moment dat jouw klant jou betaalt. Dan, en alleen dan, wordt hij de eigenaar.

Een voorbeeld maakt dit duidelijker: stel dat jij beautyproducten maakt. Jij levert honderd dozen aan een zelfstandig verdeelpunt. Goed voor een waarde van duizenden euro’s. In dat verdeelpunt tekenen ze de afleverbon af als bewijs van ontvangst. En op die bon staat in de algemene verkoopsvoorwaarden een duidelijk omschreven clausule van eigendomsvoorbehoud. Wel, dan blijft die hele levering jouw eigendom tot jouw klant het integrale bedrag betaalt.

En waarom is dat belangrijk?

Omdat het jou als leverancier een bepaalde zekerheid geeft. Het doel van het eigendomsvoorbehoud is dat jij met een gerust(er) hart kan leveren. Het is jouw stok achter de deur bij slechte betalers of faillissementen. Want die brengen het voortbestaan van jouw zaak in gevaar. Er zijn voorbeelden genoeg van bedrijven die failliet gaan omdat ze te lang op hun geld moeten wachten.

Wat verandert er nu precies aan het eigendomsvoorbehoud?

Vroeger leverde de strikte afbakening vaak problemen op in de praktijk. Waardoor de clausule vaak dode letter bleef. Daar is sinds 1 januari 2018 verandering in gekomen: het toepassingsgebied is verruimd.

En dat is in jouw voordeel omdat…?

Omdat je nu met meer gemoedrust kan leveren. Het zou ons te ver leiden om alle wijzigingen in detail te bespreken. Daarom twee praktijkvoorbeelden om het verschil tussen vroeger en nu aan te tonen.

Voorbeeld één. Jij bent zaakvoerder van een sanitairfabrikant: jullie maken baden, toiletten, lavabo’s enzoverder. Je levert voor 20.000 euro aan een loodgieter. Die betaalt een deel van de factuur, maar gaat ondertussen jouw producten wel al plaatsen op de werven van zijn klanten. De volgende maand legt hij de boeken neer.

Vroeger: pech gehad, je goederen zijn verwerkt in een onroerend goed en zijn daardoor zelf onroerend geworden. En het eigendomsvoorbehoud dekt alleen roerende goederen.

Nu kan je je geld toch recupereren, mits je op voorhand de juiste formaliteiten uitvoerde. Je moet een en ander opnemen in de algemene voorwaarden én jouw eigendomsvoorbehoud tijdig online registreren in het Nationale Pandregister. Als je het in Keulen hoort donderen: zeker even opzoeken of advies inwinnen.

Voorbeeld twee. Terug naar de beautyproducten. Jij levert rechtstreeks aan groothandels, die op hun beurt doorverkopen aan plaatselijke parfumerieën, kapsalons en wellnesscentra. Eén van die groothandels gaat failliet, twee weken nadat jij voor duizenden euro’s had geleverd. De curator kijkt in het magazijn en stelt vast dat dat zo goed als leeg is… weg producten.

Vroeger: weg geld. Je kon als schuldeiser alleen aanspraak maken op wat nog aanwezig was.

Nu kijkt de curator of de klanten van jouw klant al betaald hebben. Als dat niet zo is, is er een vordering. En heb jij als schuldeiser recht op de opbrengst van die vordering. Een extra kans om (een deel van) jouw geld terug te zien.

Moet je in actie schieten?

Laat jouw algemene voorwaarden nakijken. En voer de nodige veranderingen door op al jouw documenten waarbij je goederen levert. Zoals een koop/verkoop. Ook als die koop/verkoop gepaard gaat met levering van diensten zoals aanneming.

Wist je trouwens dat een clausule over eigendomsvoorbehoud alleen zin heeft als ze werd overeengekomen vóór de levering? Anders geldt ze niet. Toch zien we heel wat bedrijven die die info alleen opnemen op hun facturen… die ze ná levering opsturen.

Nog geen algemene voorwaarden of clausule over eigendomsvoorbehoud in de hiervoor relevante contracten? Dan is het interessant om na te gaan of dit niet het moment is om dit in orde te brengen. Misschien kan je je laten indekken tegen factoren die vroeger niet van toepassing waren.

Waarom er geen algemene algemene voorwaarden bestaan

Ik neem de algemene voorwaarden van een ander bedrijf wel over. Of Stuur mij eens algemene voorwaarden die ik op mijn offertes kan zetten. We zullen je moeten teleurstellen: ook dit blijft voor een stuk maatwerk. Er bestaan geen clausules over eigendomsvoorbehoud die één op één toepasbaar zijn op eender welk bedrijf. Zo zijn er bijvoorbeeld belangrijke verschillen tussen B2B en B2C. Als advocaat willen we weten hoe jouw bedrijf werkt. Wat voor jou belangrijk is. Wie jouw doelpubliek is. Zo kunnen we ze afstemmen op jouw business. En kunnen we samen overlopen wat er precies in staat en wat niet.

Eigendomsvoorbehoud versus eigendomsvoorbehoud… en de winnaar is?

We sluiten af met stof tot nadenken. Jij hebt een clausule over eigendomsvoorbehoud en je stuurt een offerte uit. Jouw klant reageert met een (eigen) bestelbon, met daarop zijn eigen algemene voorwaarden. De levering gebeurt en het contract loopt. In de praktijk zien we dan dat beide bedrijven ervan uitgaan dat alles langs hun kant goed geregeld is. Maar als het misloopt? Dan is het clausule tegen clausule. Dat zijn situaties die je kan vermijden door vooraf goed je huiswerk te (laten) maken.